Bir Tragedya

 İleri yaşların temel karakter özelliği, hayal kırıklığına uğramışlıktır: O zamana dek yaşama çekicilik ve etkinliğe teşvik veren yanılsamalar ortadan kalkmıştır; dünyanın tüm güzelliklerinin, özellikle de şatafatın, parıltının ve yücelik görüntüsünün hiçliği ve boşluğu öğrenilmiştir; arzulanan şeylerin ve özlenilen hazların çoğunun ardında çok az şey bulunduğu görülmüştür ve böylelikle yavaş yavaş, tüm varoluşumuzun büyük yoksulluğu ve boşluğu kavranılmıştır.

Bir bütün olarak bakıldığında her bir insan hayatı bir tragedyanın niteliklerini sergiler ve biz kural olarak hayatın bir dizi düş kırıklığıyla dolu umuttan, boşa çıkmış emellerden, suya düşmüş tasarılardan, çok geç fark edilmiş yanlışlardan başka bir şey olmadığını ve şu kederli şiirin içinde barındırdığı hakikatin onun için de geçerli olduğunu anlarız:

 

O zaman yaşlılık ve tecrübe el ele,

Götürür onu ölüme ve anlatır ona,

Böylesine acılı ve uzun bir arayıştan sonra

Bütün hayatının yanılgılarla dolu olduğunu.

*Bir yıl içinde inanılmaz şeyler değişebiliyor. Sözünü ettiğim depresiflik, boşluk, yoksulluk ve nicesi. Hepsi adeta bir boşluk içinde. Siz onu var etmediğiniz sürece. Bunun içinde sürüklenebilirsiniz, lakin hayatınızın her anında sizi bu sürüklemeden kurtaracak bir ağaç dalı her zaman karşınıza çıkacaktır. Zamanınızı, içinizi sömürmekle görevli ve işe yaramaz duygularla geçirmeden dalı ilk etapta tutmanız dileği ile.*

Hasetlik ve Ön Yargıya Dair

Hasetlik, gizlenen bir hayranlıktır. Problem ise size hasetlik besleyen kişinin, çevrenizdeki insanlara sizin hakkınızda zehirli düşüncelerini saçmaları ve bunun sonucunda onların size karşı bir ön yargı oluşturmasıdır. İlk defa tanışacağınız veyahut çevrenizdeki her insana ilk önce şu cümleyi söyleyin, (her zaman böyle yaparım) -çoğu kâle almayacaktır- "Bana veyahut çevrendeki insanlara ön yargı ile bakma, yaklaşma. Kişileri akıl süzgecinden geçirebilmek için zaman tanımalısın." En nihayetinde bu kişiler yine de size karşı olan zehirli düşünceleri tercih edecektir. Çünkü insanlar böyledir. Çaba sarf etmeden sonuca varmayı pek severler.

*Ön yargı, hayatımda büyük bir yer kaplar. Lakin iyi tarafı; ön yargının iyi ve kötü tarafı da eşit olmasıdır, şekillenmede önemli büyük katkıları vardır. Ben ise ön yargıyı iyi tarafı için kullanırım, kötü taraf genellikle insanlardan bana gelir.*

Karmaşıklık, Kısır Döngü ve Niceleri

Bir karmaşıklığın içindeyken, hele ki bu karmaşıklığa da düşünceleriniz dahil oluyorsa, kendinizi, bir kimseye karşı sadece konuşma ihtiyacı hissediyorsunuz. Bu isteğiniz adeta bir soru cevap şeklinde olmasını temenni ediyorsunuz, çünkü; probleminiz bu, cevaplarınız mevcut fakat sorularınız namevcut. Her ne kadar bahsini açmaktan hiç haz etmesem de, her olayın ve olgunun bir kısır döngüsü vardır. Hayatın kendisi bizzat kısır döngüdür, bir sarkaç gibi sizi oradan oraya sallar. Yaşamı düğümlemeden çözemezsiniz. İnsanların birçoğu bunda takılı kalmakta, dilerim ki çözüm yolunu en kısa sürede bulursunuz. Zira yolunuzu eninde sonunda kendiniz seçersiniz. Sizlere yardımcı olmak maksadıyla alt metinde size üç filozof yolunu yazacağım, seçmek istediğiniz yolda yarar sağlayacaktır.

"Bir filozof olayları olduğu gibi kabullenmesi bilir." diyor, Molière. 

*Bu kabulleniş bizim sandığımız anlamdaki bir kabulleniş değildir. Burada üç filozof yolu gözükür. Bir filozof onun ne getireceğini görmek ister, biri ise absorbe edip iyi yanlarını kullanır, bir diğeri ise onu çoktan yok etmiştir. Bu cümleden bir filozofun ne yapmasını gerektiğine dair anlamlar çıkarılabilir.*

İyi Niyete Dair

 İyi niyetle mücehhez olun!

İyi niyeti sürekli suistimal etmek çok kolay olsa gerek. Çevremde sürekli devam eden suistimallere rağmen yine de iyi niyetimi sürdüren bir insanım. Bundan ben hasar almıyorum, çünkü benim kendi karakterime sonradan kattığım bir şey değil, içimde kendimi bildiğimden beri var olan bir şey. Tüm olası suistimallere rağmen, iyi niyet her zaman en güçlü iksirdir. İyi niyet beslemek çıkar sağlayıcı bir durum değildir. Bunu benim dile getirmem, başıma gelen onca suistimallere rağmen garip kaçabilir pek tabii.

Rutin ve Kalıcılığa Dair

Rutine dönüşmeyen hiçbir şey kalıcı olamaz.

*Burada bir kısır döngü söz konusudur. Rutine dönüşen her ne ise o şeye dair heyecan yitirilir. Hayatta her şeye bir tadımlık gözüyle bakmak gerekir. Bir şey ne kadar kalıcı ise o kadar rutinleşir, bir şeye ne kadar az değinilirse heyecanı hiç yitirilmeyebilir.*

*Keza, tadımlık gözüyle bakmak da o şeye dair cevheri ortaya çıkarmaz. Bu nedenle hayatınızda her zaman bir yol seçmeniz gereklidir. Bir şeyde ehlileşmek, hayatın sizi iteklediği durumlardan biridir.*

Tatmin Edilmeyen Merak ve Ön Yargıya Dair

 Tatmin edilmeyen merak, kendi yanıtlarını üretmeye meyilli olur. Tahminler gerçeklerden çok daha tehlikeli olur çoğunlukla.

*Bu durum hayatımın her döneminde şüphesiz başıma gelir. Kişinin senden duydukları kendini tatmin etmeyince belli bir süre sonra çevreden senin hakkında ve genelde negatif düşünceler duyarsın. Bu durumun ise benim için iyi bir tarafı var. İnsanlar bu durumdan itibaren sana ön yargı ile bakınmaya başlar, çünkü ne düşündüğünü, ne olduğunu ne sorma gereği duyarlar ne de merak ederler, çünkü tahmin etmeleri, doğru cevapları duymalarından daha çok tatmin eder kendilerini. Ön yargı ile bakmalarının kendince güzel tarafı, son zamanda kaybedeceğini başında kaybetmiş olursun ve o kişiye zaman harcamazsın. Kişilerin size ön yargı yapmaları, yanlış insanları elemenin en basit ve en güzel metotudur.*

Neye Tutunuyorsun?

 Neye tutunduğunu ısrarla sor kendine. Neye tutunuyorsun?

Çünkü tutunduğun her ne ise hareket kabiliyetini alır elinden. Akışa teslim olamazsın, döngüye giremezsin. Çünkü tuttuğun şey direnç gösterdiğin yerdir.

Kaybettiklerine tutunuyorsan, kazanamazsın.

Kazandıklarına tutunuyorsan, kaybedersin.

Sevdiklerine tutunuyorsan, koruyamazsın.

Yalnızlığına tutunuyorsan, üretemezsin.

Ürettiklerine tutunuyorsan, usta yetiştiremezsin.

*Hayat boyu kulağa küpe mahiyetinde bir Aurelius anektodu.* 

Yitirilen Paha

 Paha biçilemez olanı yitirmemek pahasına feragat ettim. Bazen olmazsa olmazım dediğiniz şeyi kaybetmemek için iyi niyetinizden ödün vermeniz gereklidir. Adeta bir takas. Keza her insan iyiye ulaşmak için kötüden feragat etmek ister, düsturu böyledir lakin dediğim gibi bazen iyi olana kavuşmak için iyi olanı feda etmeniz gereklidir. Mühim olan, feda ettiğiniz iyi şeyin boşa çıkmaması için feda ettiğiniz şeyi büyük bir alicenaplıkla başkalarıyla paylaşmanızdır. Paylaşın, öğretin, yol gösterin ki zihninizde solmuş olan filiz, başkalarının zihninde yeniden filiz versin.

*Kimileri gün geçtikçe bu işte hiçbir amacın hiçbir maksadın olmadığını dile getiriyorlar. Düşüncelerini tümüyle kapatmaya karar vermiş haldeler. Sizlere şüphe ile bakmam gerekiyor değil mi? Kocaman bir okyanusta yanılgının akıntısındasınız. Zihnimde solmuş olan birçok filiz, gerçekten başka bir zihinde yeniden filiz verdi mi? Karar verdiğiniz şey, yararlı olarak nitelenen filizi kabul etmediğinizin en büyük göstergesi. Nihayetinde iyi niyet göstermenin amacı bir çıkar sağlamak değildir, zannıma ne kadar aksini gütseniz de ben size her zaman iyi niyet göstereceğim.*

Yaşlanmaktan Korkmanın Üzerine

Halbuki sizlerin aksine ben bir ihtiyar olmak isterdim. Gençliğimin zaman geçtikçe tükendiğini ve her adımda -göreceli olarak- en iyi zamanlarımı kaybettiğimi hiç önemsemedim ve düşünmedim. Çünkü benim için önemli değildi. Yaşadığım eğlenceli vakitler güzel zamanlar ve anlar, bunlar geçiciydi. Ayriyeten geçen her yaşımda, vazgeçtiğim, imkanım olsa bile yapmadığım, güzel anlar biriktirebileceğim durumlarda -acaba ileride pişman olur muyum?- düşüncesiyle hiç karşı karşıya kalmadım. Pişman olmadım. Ben inandığım hakikat uğrunda ilerliyordum. Zamanın, her yıl yaş atlayışımın bana kattığı tek şey bilgiydi. Aksine ben yaşlandıkça daha verimli oluyordum. Hayatımın en mücehhez dönemlerini, zihnimde barındırdığım ve yıllardır biriktirdiğim en büyük güç olan bilgiyi, genç zihinleri, belleğimin hamurunda yoğurmak ve onlara yol göstermek isterdim. Fazlasıyla sakin ve huzurlu bir yaşam, fazla uzun bir seyahat, cüzi kalan bir zaman. Yaşlanmaktan korkmayın, onun için bir amaç edinin.